Onze manier van leven heeft een invloed op onze algemene gezondheidstoestand en dus ook op onze vruchtbaarheid. Maar kan aangetoond worden dat bepaalde externe factoren een bepaald (positief of negatief) effect hebben op de slaagkans van een vruchtbaarheidsbehandeling?
Inderdaad, voor sommige zaken kan dat. Roken is daar een mooi voorbeeld van. >

Roken en IVF     

"Ik stop wel met roken als ik zwanger ben!"
Dat roken tijdens de zwangerschap vele risico's meebrengt, is intussen algemeen geweten. 
Minder wijd verspreid is de wetenschap dat stoppen met roken een belangrijke winst oplevert voor vrouwen die proberen zwanger te worden. Hoezo?

• Rokende vrouwen doen er ongeveer twee tot drie keer langer over om zwanger te worden, volgens degelijk onderzoek (control case studies).
• Afbraakproducten van nicotine leiden tot een snellere afname van de reserve aan eicellen. Daardoor kan volgens verschillende onderzoeken een rokende vrouw één tot vier jaar vroeger vroeger in menopauze gaan.
• Roken verhoogt de kans op genetische fouten in de eicel, en sommige onderzoekers stelden ook een verhoogd risico op miskraam vast.
• Zelfs de kans op een buitenbaarmoederlijke zwangerschap neemt fors toe: die ligt vier keer hoger bij zware rooksters (meer dan twintig sigaretten per dag).

Het bovenstaande is belangrijk om te weten voor alle vrouwen die zwanger willen worden. Maar zeker als je aan een IVF-behandeling begint, is een rookstop helemaal geen overbodige luxe: verschillende studies hebben aangetoond dat rokende vrouwen ongeveer twee keer (!) meer IVF-cycli nodig hebben dan niet-rokende om tot een zwangerschap te komen.
Ook als man kan je beter stoppen: de zaadkwaliteit bij rokers is beduidend slechter dan bij niet-rokers. Overigens werd vastgesteld dat de zaadkwaliteit bij mannen geboren uit moeders die meer dan tien sigaretten per dag rookten tijdens de zwangerschap, eveneens verlaagd was.
Tot slot vermelden we nog dat passief roken, d.w.z. als je als rokende man je partner onrechtstreeks laat meeroken, evenzeer tot verminderde vruchtbaarheid bij haar leidt.

Mag een glaasje wijn tijdens mijn behandeling?   

Hoewel vaak gedacht wordt dat het effect van alcoholgebruik tijdens de zwangerschap nog niet vaststaat, hebben enkele grootschalige Amerikaanse onderzoeken wel degelijk aangetoond dat alcohol gevaarlijk is voor de zich ontwikkelende foetus, ook in kleine hoeveelheden geconsumeerd. Daarom raden we vanuit het CRG vrouwen die zwanger willen worden of het zijn, ten stelligste af om alcohol te bruiken.
Voor zij die zwanger willen worden, heeft een studie aangetoond dat door het geregeld drinken van alcohol tijdens een IVF-behandeling minder eicellen verzameld kunnen worden. Ook het risico op een miskraam verdubbelt, iets wat ook meespeelt bij een inseminatiebehandeling.
Voor zij die zwanger zijn: de specifieke afwijkingen die een baby kan oplopen, vatten we onder de noemer 'foetaal alcoholsyndroom' (zie www.fasstichting.nl). Bij FAS gaat het meestal om een combinatie van symptomen: de baby heeft een klein hoofd, een te laag geboortegewicht en bepaalde afwijkende gelaatskenmerken. Veel baby's hebben ook een meer of minder ernstige mentale achterstand.
Om elk risico voor de baby uit te sluiten is het dus aan te raden om absoluut geen alcohol te gebruiken tijdens de zwangerschap.

Ik weet het, ik zou beter wat gewicht verliezen  

Overgewicht kan bij de vrouw subtiele hormonale stoornissen veroorzaken die uiteindelijk leiden tot verminderde vruchtbaarheid als gevolg van ovulatiestoornissen.
Maar ook bij IVF wordt de kans op zwangerschap beduidend kleiner. Een recent Nederlands onderzoek heeft uitgewezen dat vrouwen met overgewicht slechts twee derden kans hebben op bevallen vergeleken met vrouwen met een normaal gewicht.
Als je overgewicht hebt, is het daarom aangewezen dat je probeert af te vallen voor je met een IVF-behandeling begint.

Koffie, stress?    

Momenteel kan geen duidelijk antwoord gegeven worden op de vraag of koffiedrinken enig nadelig effect heeft op je zwangerschapskans bij IVF. Hoewel gesuggereerd wordt dat koffie het risico op een miskraam verhoogt, kan dat niet met zekerheid gesteld worden. Ook over de invloed van stress bestaat weinig eenuidige informatie. Hoewel al jaren bekend is dat (psychologische) stress effect heeft op de werking van de eierstokken en zelfs, in extremis, kan leiden tot het uitblijven van de eisprong, is de invloed van stress op het resultaat van een vruchtbaarheidsbehandeling minder duidelijk. Verschillende studies suggereren een zeker nadelig effect, maar heel overtuigend zijn de bewijzen totnogtoe niet.
Omgekeerd is wel duidelijk en bewezen dat een IVF|ICSI-behandeling op zich psychologische stress veroorzaakt.

Zou ik niet beter blijven overnachten na mijn transfer?    

Tal van studies hebben onderzocht of bedrust na een embryotransfer een gunstig effect heeft op de slaagkans van de behandeling. Het antwoord was eensluidend: er is geen aanwijzing dat bedrust na de embryotransfer leidt tot een verhoogde kans op zwangerschap. Eén studie toonde zelfs het omgekeerde aan: dat bedrust gedurende 24 uur na de transfer leidt tot een verlaagde kans op zwangerschap!

Kan ik blijven sporten?   

Sommige sporten kunnen een effect hebben op de eisprong of op de zaadkwaliteit. Diepzeeduiken onder extreem hyperbare condities leidt bijvoorbeeld tot een drastische afname van de zaadkwaliteit. Bij vrouwen kan overtraining resulteren in het uitblijven van de eisprong en de menstruatie.
Er zijn echter geen gegevens bekend over de impact van normale sportbeoefening op een IVF|ICSI-behandeling. Als je een sport beoefent kan je dat dus best verder doen, met mate.

Foliumzuur nemen  

Foliumzuur is een vitamine die deel uitmaakt van het zogenaamde vitamine B-complex. Het zit vooral in groene groenten (spinazie, broccoli, spruiten) en in mindere mate in brood en melkproducten.
Bij het koken van groenten gaat het grootste deel ervan verloren, UHT-melkproducten daarentegen behouden grotendeels hun foliumzuur.

De dagelijks aanbevolen hoeveelheid foliumzuur is 0,2 mg à 0,3 mg. Een evenwichtige voeding die veel groenten bevat, voldoet aan die dagelijkse behoefte.
Verschillende onderzoeken hebben evenwel uitgewezen dat bij zwangere vrouwen de behoefte dubbel zo groot is. Bovendien werd aangetoond dat bij vrouwen die zwanger proberen te worden een extra supplement van 0,4 mg foliumzuur per dag het risico op een kind met een neuraal buisdefect, ook 'open rug' genoemd, met bijna de helft vermindert.
In Europa worden er per 10.000 baby's tussen de vijf en de twintig geboren met een neuraal buisdefect. Vaak leidt dit tot ernstige motorische handicaps. In België draait het cijfer momenteel rond de tien op 10.000 geboren baby's.

Behalve de daling van het risico op een neuraal buisdefect bij de baby kan deze preventieve kuur ook andere voordelen hebben, zoals een vermindering van de ochtendmisselijkheid in de eerste zwangerschapsweken en mogelijk zelfs een lager risico op vroeggeboorte.
Ook zou de inname van extra foliumzuur in zekere mate preventief werken tegen andere aangeboren afwijkingen, vooral dan ter hoogte van de urinewegen en het hart.

Daarom wordt steeds vaker aangeraden om in geval van zwangerschap supplement foliumzuur in te nemen.