Veel voorkomende ingrepen bij de vrouw

Er zijn verschillende gynaecologische ingrepen mogelijk die de vruchtbaarheid van een vrouw kunnen beïnvloeden.

Aanprikken van cysten:
Cysten zijn vaak functioneel en ontstaan door de normale werking van een eierstok. Het is enkel als deze cysten zelf hormonen beginnen te produceren dat ze de behandeling in de war dreigen te brengen en ze dus moeten verwijderd worden. Deze ingreep is hetzelfde proces als bij een eicelpunctie; ze worden onder echografische controle aangeprikt en leeggezogen. Dit gebeurt onder een lokale verdoving.

Hysteroscopie:
We onderscheiden een diagnostische hysteroscopie en een therapeutische hysteroscopie.

De eerste stap is vaak een diagnostische hysteroscopie. Deze ingreep is een kijkoperatie waarbij we in de baarmoeder kunnen kijken om na te gaan of er een ontsteking of afwijking aanwezig is. Zo kunnen we een diagnose stellen. Er wordt een erg fijn buisje met een camera doorheen de baarmoederhals in de baarmoederholte gebracht. Je kan zelf op het scherm meevolgen wat we zien. De ingreep gebeurt ambulant.

Voor een betere zichtbaarheid spoelen we voortdurend een beetje water doorheen de baarmoederholte. Dit is in de meeste gevallen volledig pijnloos. De kijkoperatie gebeurt daarom best niet wanneer je nog bloedverlies hebt, omdat we optimale zichtbaarheid wensen.

We nemen tijdens de diagnostische hysteroscopie ook een stukje weefsel weg (biopsie) voor verder onderzoek in het labo. Het onderzoek duurt niet lang maar kan soms als onaangenaam of pijnlijk ervaren worden. Het is daarom toegelaten om al een pijnstiller (1 gram paracetamol) te nemen voor je diagnostische hysteroscopie.

Als we kleine afwijkingen aantreffen, kunnen die meteen verwijderd worden. Bij grotere afwijkingen moet dit later gebeuren, tijdens een geplande therapeutische hysteroscopie. De resultaten van de biopsie worden door de arts met jou besproken.

Een therapeutische hysteroscopie is een operatieve ingreep die gebeurt onder algemene of epidurale verdoving. Daarvoor is een dagopname vereist. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer een tussenschot in de baarmoeder weggenomen wordt (septumresectie), voor het wegnemen van een myoom of fibroom (myomectomie) of poliepen (polypectomie).

Na een hysteroscopie kan je nog wat vocht- en soms een beetje bloedverlies hebben. De activiteit in je baarmoeder kan ook krampen opwekken die voelen als menstruatiekrampen.

Laparoscopie:
Ook hier onderscheiden we een diagnostische laparoscopie en een therapeuthische laparoscopie. Een laparoscopie gaat in beide gevallen steeds gepaard met een algemene verdoving. Via een kleine insnede in de navel brengen we een heel klein kijkapparaatje (laparoscoop) naar binnen. De duurtijd variëert naar gelang welke ingreep plaatsvindt.

Een laparoscopie wordt uitgevoerd voor de diagnose en behandeling van endometriose, voor het wegnemen van verklevingen in de buikholte, rond de eileiders of de eierstokken of voor het openmaken van de eileiders.

De laparoscoop die nodig is voor de ingreep wordt via de insnede langs de navel in het lichaam gebracht. Eventuele extra instrumenten (klemmetjes, tangetje, schaartje,…) worden via een extra insnede (0,5 cm) ingebracht in de onderbuik.

Laparotomie:
Een laparotomie is een open-buikoperatie die enkel gebeurt onder algemene verdoving.  Om de buikholte te bereiken wordt een kleine insnede gemaakt in de onderbuik, ongeveer ter hoogte van de grens van het schaamhaar.  Een laparotomie wordt bijvoorbeeld ingezet wanneer er heel veel vleesbomen verwijderd moeten worden (uitgebrede myomectomie) of voor een hersteloperatie van de eileiders.

Veel voorkomende ingrepen bij de man

In verschillende gevallen zijn er chirurgische opties om zaadcellen te vinden bij mannen die geen zaadcellen in het ejaculaat hebben.

TESE of testiculaire sperma-extractie:
Hierbij wordt chirurgisch, onder lokale of volledige verdoving, een klein stukje weefsel uit een testikel verwijderd. In het labo kijkt men naar de aanwezigheid en kwaliteit van zaadcellen in dat stukje weefsel. Afhankelijk van het resultaat wordt dan meer weefsel uit dezelfde testikel of een fragmentje uit de andere testikel verwijderd. In dit stukje weefsel kunnen genoeg zaadcellen zitten om een ICSI-behandeling te doen. Soms kunnen nog extra zaadcellen ingebankt worden.

FNA of fijne naaldaspiratie:
Deze ingreep gebeurt onder lokale verdoving, het is een kleine ingreep. FNA is een optie als je een normale zaadproductie hebt, maar door een verstopping onderweg geen zaadcellen hebt in je ejaculaat. De ingreep levert echter te weinig zaadcellen op om er te kunnen invriezen voor verdere pogingen.

PESA of precutane epididymaire sperma-aspiratie:
Dit is een eenvoudige techniek onder lokale verdoving waarbij ook geen insnijding nodig is.  De arts prikt door de huid heen de bijbal aan om daaruit de zaadcellen op te zuigen.

Afhankelijk van jouw situatie of diagnose zal de gepaste techniek, FNA of PESA, voorgesteld worden.

Elektrostimulatie:
Deze techniek wordt toegepast bij mannen die in de onmogelijkheid verkeren om zelfstandig te ejaculeren. Elektrostimulatie gebeurt standaard onder sedatie met uitzondering van patiënten met paraplegie met een compleet ruggenmergletsel. Tijdens de ingreep wordt er bij de man een speciale sonde in de endeldarm gebracht. Via die weg worden de zenuwen gedurende enkele minuten gestimuleerd. Hierdoor zal een ejaculatie opgewekt worden. Alvorens deze behandeling van start kan gaan moet men eerst een bloedafname en een urinecultuur afleggen. Deze behandeling wordt echter nooit terugbetaald door de mutualiteit.

Hersteloperatie na sterilisatie of reanastomose:
Bij deze omkeeroperatie worden de twee stukjes afgebonden zaadleider opnieuw microchirurgisch met elkaar verbonden. Een herstelde doorvoer van zaadcellen is een feit bij 7 à 8 op de 10 mannen. Omdat de kwaliteit van het zaad niet steeds zoals voorheen is, is de kans op zwangerschap 50 à 60 procent als je partner onder de 35 jaar oud is.