Wat leerden we tot nu toe uit de ervaringen van vrouwen die hun eicellen lieten inbanken?
Fertiliteitspsychologe en onderzoekster Julie Nekkebroeck vertelt meer over de ervaringen van vrouwen die kozen voor eicelvitrificatie.
Je eicellen bewaren voor later gebruik?
Vriesbewaring van eicellen voor later gebruik is een manier om jouw kansen in de toekomst op een genetisch eigen kind te vergroten. Je anticipeert op het feit dat je eicelreserve later, omwille van persoonlijke of medische redenen, onvoldoende kan zijn om jouw kinderwens veilig te stellen.
De vruchtbaarheid van een vrouw daalt namelijk opvallend na haar 35e levensjaar. Naast het dalen van de eicelvoorraad (kwantiteit) doorheen de jaren, gaat helaas ook de kwaliteit van de resterende eicellen achteruit. Een lagere eicelkwaliteit betekent dat het risico op chromosomaal afwijkende eicellen en zo ook het risico op een niet evolutieve zwangerschap (miskraam) of een kind met een beperking, toeneemt.
Dankzij de vitrificatietechniek kan je tijdig eicellen invriezen om ze dan eventueel op een latere leeftijd te gebruiken. Je leeftijd is dan gestegen, terwijl de leeftijd en kwaliteit van je eicellen is gelijk gebleven.
Voor wie?
Deze behandeling is er voor vrouwen (<40 jaar) die omwille van medische of persoonlijke redenen de kans op het krijgen van een kind op latere leeftijd willen maximaliseren.
Dit zijn bijvoorbeeld vrouwen met een diagnose van vervroegde menopauze, het syndroom van Turner, mensen die nadenken over een geslachtsbevestigende operatie,…
In geval van een kankerdiagnose, verwijzen we door naar het specifieke zorgtraject ‘Oncofertiliteit’.
Ook niet-medische redenen zoals een latente kinderwens, het ontbreken van de juiste context om aan kinderen te beginnen, het ontbreken van de juiste partner, kunnen goede redenen zijn om eicellen in te vriezen.
Opgepast, eicellen invriezen biedt geen garanties, maar het verhoogt de kans op een kind voor vrouwen die in de toekomst hun kinderwens willen vervullen.
Van diagnose tot behandeling: stap voor stap
Stap 1/5
Contact - afspraak met fertiliteitsarts
Je maakt een afspraak via ons Contact Center via +32 (0)2 477 66 99. Je legt kort jouw situatie uit zodat we de nodige afspraken kunnen inplannen.
Stap 2/5
Consultaties met de fertiliteitsarts
Je gaat op een eerste consultatie bij de fertiliteitsarts. Tijdens dit gesprek stelt de gynaecoloog gerichte vragen om een duidelijk beeld te kunnen vormen van jouw situatie en je concrete vraag.
De arts overloopt jouw gynaecologische voorgeschiedenis en plant de nodige fertiliteitsonderzoeken. Dit gebeurt standaard via een simpele bloedafname. Indien nodig wordt ook een vaginale echografie gepland. Dit bloedonderzoek screent naar eventuele gezondheidsproblemen en analyseert de eicelreserve in de eierstokken. Ook worden de algemene medische aspecten van de hormonale behandeling en de cryopreservatie toegelicht.
De vervolgconsultatie kan een fysieke of telefonische consultatie zijn. Hier worden de resultaten van jouw onderzoeken en de slaagkansen van de behandeling overlopen. Beslis je om jouw eicellen te laten invriezen, dan stelt de arts samen met jou een behandelplan op.
De arts overloopt jouw gynaecologische voorgeschiedenis en plant de nodige fertiliteitsonderzoeken. Dit gebeurt standaard via een simpele bloedafname. Indien nodig wordt ook een vaginale echografie gepland. Dit bloedonderzoek screent naar eventuele gezondheidsproblemen en analyseert de eicelreserve in de eierstokken. Ook worden de algemene medische aspecten van de hormonale behandeling en de cryopreservatie toegelicht.
De vervolgconsultatie kan een fysieke of telefonische consultatie zijn. Hier worden de resultaten van jouw onderzoeken en de slaagkansen van de behandeling overlopen. Beslis je om jouw eicellen te laten invriezen, dan stelt de arts samen met jou een behandelplan op.
Stap 3/5
Optioneel: consultatie met psycholoog
Het beslissingsproces naar eicelvriezen is voor de ene vrouw gemakkelijker dan voor de andere.
Het moment waarop je nadenkt over het invriezen van eicellen gaat mogelijks gepaard met onzekerheden en vragen over je huidige levensfase en je toekomst. Je kan in dit beslissingsproces begeleid worden door één van onze fertiliteitspsychologen. Tijdens een psychologische consultatie bespreekt de psycholoog met jou jouw specifieke situatie en vragen en begeleidt jou verder bij de psychologische, financiële en praktische elementen. Zo kan je een gefundeerde beslissing nemen over jouw toekomst.
Ook jouw motivaties, bezorgdheden, angsten, verwachtingen en wensen komen aan bod. Daarnaast breng je in kaart hoe je leven er op dit moment uitziet en staan we stil bij wat voor jou de voor- of nadelen zijn van de mogelijkheid om eicellen in te vriezen.
Heb je meer bedenktijd nodig, of wil je graag nog een tweede gesprek bij de fertiliteitspsycholoog, dat is zeker mogelijk.
Het moment waarop je nadenkt over het invriezen van eicellen gaat mogelijks gepaard met onzekerheden en vragen over je huidige levensfase en je toekomst. Je kan in dit beslissingsproces begeleid worden door één van onze fertiliteitspsychologen. Tijdens een psychologische consultatie bespreekt de psycholoog met jou jouw specifieke situatie en vragen en begeleidt jou verder bij de psychologische, financiële en praktische elementen. Zo kan je een gefundeerde beslissing nemen over jouw toekomst.
Ook jouw motivaties, bezorgdheden, angsten, verwachtingen en wensen komen aan bod. Daarnaast breng je in kaart hoe je leven er op dit moment uitziet en staan we stil bij wat voor jou de voor- of nadelen zijn van de mogelijkheid om eicellen in te vriezen.
Heb je meer bedenktijd nodig, of wil je graag nog een tweede gesprek bij de fertiliteitspsycholoog, dat is zeker mogelijk.
GOOD TO KNOW
Heb je hier geen nood aan, kan je deze stap overslaan. Als je hier later alsnog baat bij hebt, kan je altijd een afspraak plannen.
Stap 4/5
Afspraak met de counselor
Om met het behandelplan te kunnen starten, krijg je een afspraak met een counselor voor:
- Alle praktische aspecten van de behandeling: de startdatum en de contactgegevens van de planningsverantwoordelijke, de openingsuren, de plaats van de afspraak (routenummer), de manier om afspraken te maken in ons centrum voor de verschillende interventies, etc.
- Het medische luik: wat je behandeling concreet inhoudt; welke medicatie je zal nemen, hoe je die correct toedient en hoe je je moet voorbereiden op een interventie, etc.
- De wettelijke aspecten: welke toestemmingsformulieren je zal ondertekenen; en
- Het financiële aspect van jouw behandeling. De kosten van de hormonale stimulatie zijn dus volledig ten laste van de patiënt. Voor de hormoonstimulatie en vriesbewaring van de rijpe eicellen (gedurende maximaal tien jaar of tot de dag vóór je 48ste verjaardag) moet je rekenen op ongeveer 2700€ per cyclus. Dat komt voor jouw rekening, ook al ben je aangesloten bij een Belgische mutualiteit.
Stap 5/5
Start van je behandeling
Om je eicellen in te vriezen doorloop je volgend traject:
- Je volgt een hormonenkuur die je eierstokken stimuleert om meerdere eicellen tegelijk te laten rijpen.
- We volgen de evolutie van de hormonale stimulatie op via bloedafnames en echografieën.
- Je krijgt van het team van de Dagelijkse Monitoring (DM) instructies op basis van jouw resultaten over de dosering en toediening van de medicatie.
- Als de hormonale stimulatie voltooid is, zal je een eenmalige hormonale injectie inspuiten die je eisprong uitlokt.
- Vlak voor de eisprong wordt dan een eicelpunctie ingepland:
- De uitgerijpte follikels worden aangeprikt met een fijne naald.
- Deze procedure wordt onder lokale verdoving uitgevoerd tijdens een daghospitalisatie. (Je ben arbeidsongeschikt voor de dag van de procedure zelf en de twee dagen erna.)
- In het labo worden jouw eicellen onder de microscoop bekeken. Dit laat toe om de rijpe eicellen te kunnen onderscheiden van de onrijpe. Enkel de rijpe eicellen kunnen bewaard of gecryopreserveerd worden door vitrificatie. Het is evenwel niet mogelijk om de kwaliteit van de eicellen te evalueren.
- Het aantal eicellen dat werd ingevroren, wordt je later schriftelijk bevestigd.
Herhalen van de behandeling
Om het aantal ingevroren eicellen te verhogen en zo ook de kansen op een kind in de toekomst te vergroten, is het mogelijk om de behandeling (meerdere keren) te herhalen. Voor het inplannen van een nieuwe behandelcyclus neem je contact op via ons Contact Center. Je krijgt dan een consultatie bij je arts ingepland om de voorgaande behandeling te bespreken en te kijken of optimalisaties wenselijk zijn. Daarna wordt samen een nieuwe startdatum vastgelegd.
Denk jij na over het invriezen van je eicellen? Beluister deze nuttige podcast:
Welke medische begeleide vruchtbaarheidsbehandelingen zijn er?
PCOS-kliniek
Een multidisciplinair zorgpad in het UZ Brussel voor vrouwen met polycysteus ovariumsyndroom. Begeleiding bij uiteenlopende vragen én bij kinderwens
Vijf veelgestelde vragen over het invriezen van eicellen:
Wat zijn de slaagkansen van de behandeling?
Het invriezen van eicellen wordt vaak – ten onrechte - gezien als een ‘verzekering’ tegen het verminderen van de vruchtbaarheid met de leeftijd. Eicelvriezen biedt helaas geen garantie op de geboorte van een gezonde baby maar het helpt je zeker wel om de kansen op het krijgen van een gezond kindje te maximaliseren. De belangrijkste factor die de slaagkansen bepaalt, is de leeftijd waarop je de eicellen laat invriezen. De optimale leeftijd voor het invriezen van eicellen is voor de leeftijd van 36 jaar. Een bijkomende belangrijke factor is de ovariële reserve. Hoe hoger de ovariële reserve op het moment van de procedure, hoe meer follikels kunnen worden gestimuleerd en hoe meer eicellen kunnen worden ingevroren. Je ovariële reserve is afhankelijk van heel wat genetische, medische en levensstijl factoren en daalt bij elke vrouw wanneer je ouder wordt. De kans op succes, of met andere woorden de kans op het krijgen van een baby, hangt samen met de leeftijd van de eicellen bij het invriezen. Op basis van de beschikbare gegevens uit ons eigen centrum en uit grote fertiliteitscentra in het buitenland, bedraagt de kans op een kind met 10 eicellen die gecryopreserveerd werden voor de leeftijd van 36 jaar ongeveer 20% en bedraagt de kans op een kind met 20 eicellen die gecryopreserveerd werden voor de leeftijd van 36 jaar ongeveer 75%. De kans op een kind met eicellen die gecryopreserveerd werden na de leeftijd van 36 jaar is lager. Gemiddeld worden er per stimulatiecyclus 10 eicellen verkregen die gecryopreserveerd kunnen worden. De opbrengst kan individueel sterk variëren, voornamelijk in functie van de eicelreserve van een vrouw. Met de fertiliteitsarts kan je jouw individuele situatie verder bespreken.
Prof. dr. Michel De Vos
Hoeveel kost de behandeling?
Het invriezen en bewaren van eicellen is een arbeidsintensieve behandeling in een gespecialiseerd laboratorium en valt niet onder de Belgische ziekteverzekering. De kosten van de hormonale stimulatie zijn dus volledig ten laste van de patiënt. Voor de hormoonstimulatie en vriesbewaring van de rijpe eicellen (gedurende maximaal tien jaar of tot de dag vóór je 48ste verjaardag) moet je rekenen op ongeveer € 2700. Hieronder valt € 1.000 voor de vitrificatie en bewaring van alle eicellen uit die cyclus + de stimulatiemedicatie (reële kost) + medische handeling van de eicelpunctie + de daghospitalisatie. Ongeacht de reden van eicelvriezen (b.v. een medische indicatie zoals vervroegde menopauze of een persoonlijke reden zoals het uitblijven van de juiste partner) betaalt de patiënt de behandeling zelf, zonder tussenkomst van een ziekteverzekeraar. Ook wanneer je bent aangesloten bij een Belgische mutualiteit. Er zijn enkele uitzonderingen met betrekking tot terugbetaling in het geval van één van volgende medische indicaties: (1) het preventief invriezen van eicellen vóór een kankerbehandeling die je vruchtbaarheid kan aantasten (zie zorgpad oncofertiliteit), (2) als je drager bent van een mutatie in een gen dat een verhoogd risico geeft op borst- en eierstokkanker en (3) als je aan een zware bloedziekte lijdt en een stamceltransplantatie moet ondergaan.
Kan het inbanken van eicellen op elke leeftijd?
De grote invloed van je leeftijd op je vruchtbaarheid en de kwaliteit van de eicellen, geldt ook bij eicelvriezen. De kans op een kind na bevruchting van gedooide eicellen is groter naarmate je jonger bent op het moment dat je eicellen worden afgenomen en ingevroren. In ons centrum kan je je eicellen laten invriezen tot de leeftijd van 40 jaar (d.w.z. tot de dag voor je 40ste verjaardag). Maar weet dat vanaf de leeftijd van 36 jaar je kans op een kind gevoelig afneemt. Hoe jonger je bent, des te beter je perspectieven. Ingevroren eicellen mogen volgens de Belgische wetgeving tien jaar bewaard worden. Enkel indien er een medische reden is om de bewaartermijn te verlengen, kan deze verlengd worden. In dit laatste geval dien je tijdig een afspraak te maken in ons centrum om dit administratief in orde te brengen. Sowieso mogen volgens de huidige Belgische wetgeving de ingevroren eicellen niet langer bewaard blijven na je 48ste verjaardag. Er zijn geen aanwijzingen dat je leeftijd op het moment dat de eicellen worden gedooid en bevrucht de slaagkans van je behandeling beïnvloedt. De leeftijd van de eicel bij het invriezen is de meest bepalende factor. Desalniettemin neemt de kans op zwangerschapscomplicaties wel toe door ouder worden, voornamelijk na 40 jaar (vb. hypertensie (hoge bloeddruk) en pre-eclampsie (zwangerschapsvergiftiging)).
Is eicelvriezen veilig?
De vriesbewaring van eicellen gebeurt via een zeer snelle vitrificatietechniek (‘flitsvriezen’). Na vriesbewaring op jonge leeftijd (voor de leeftijd van 36 jaar) overleven gemiddeld 15% van de eicellen het dooiproces niet. De overlevingskans na dooi van de eicellen neemt af met toenemende leeftijd. Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat de techniek veilig is en dat de kinderen die geboren worden uit gedooide eicellen geen verhoogde gezondheidsrisico's hebben in vergelijking met kinderen die geboren worden uit verse eicellen.
Neelke De Munck, Labo MBV
Hoe gaat het in zijn werk als ik mijn eitjes later zou willen gebruiken?
Indien je later beslist om je ingevroren eicellen te gebruiken en dus om een medisch begeleide voortplantingsbehandeling te ondergaan, worden de eicellen gedooid en bevrucht in het laboratorium (IVF). In dat stadium krijg je volgens de huidige wetgeving als mutualiteitsgerechtigde patiënt in België de IVF-laboratoriumkosten terugbetaald tot de leeftijd van 43 jaar. Als je geen recht (meer) hebt op deze terugbetaling, dan is ook dit deel van de behandeling voor jouw rekening. De Belgische wetgeving over medisch begeleide voortplanting (2007) bepaalt dat er bevruchte eicellen of embryo's teruggeplaatst worden tot de 48ste verjaardag van de vrouw. Het is daarom belangrijk dat je ruim voor deze leeftijdsgrens (> 1 jaar) je aanvraag doet voor een behandeling met de ingevroren eicellen. Wanneer je hierover nadenkt, maak je opnieuw een afspraak in ons centrum en kom je eerst op consultatie bij de arts en een psycholoog om je huidige situatie, noden en opties samen te bespreken. De fertiliteitsarts bekijkt met jou de medische aspecten; onder andere de slaagkansen met verse eicellen versus ingevroren eicellen wordt met jou/jullie besproken.